Nhân sâm có thể
trở thành “kẻ giết người” nguy hiểm nếu bạn sử dụng nó sai cách. Nếu bạn
đang sử dụng các loại thuốc Tây dưới đây, “hãy tránh xa” nhân sâm ra nhé!
1. Thuốc chống
đông máu
Đối với bệnh nhân bị
nhồi máu não (do đột quỵ não gây ra), việc sử dụng các loại thuốc chống
đông máu (như aspirin, ticlopidin, warfarin…) là cần thiết.
Bởi lúc này mạch máu
não bị hẹp lại hoặc bị bít tắc hoàn toàn do cục máu đông hình thành bất
thường trong lòng mạch. Một vài người vì muốn bồi bổ thần kinh và tăng
khả năng chống đông máu đã cho người bệnh dùng thêm nhân sâm (nhân sâm
có khả năng làm giảm khả năng kết dính của tiểu cầu, ngăn hình thành các
cục đông máu). Cách làm tưởng tốt nhưng thực tế lại mang lại tác dụng
ngược.
Bởi chính sự kết hợp
này khiến cho tác dụng chống đông máu được cộng hưởng, gây ra tình trạng
quá liều, tương tự như việc sử dụng thuốc chống đông máu liều cao không
kiểm soát. Bệnh nhân từ chỗ có nguy cơ hình thành các cục đông máu sẽ
chuyển thành tình trạng “ưa chảy máu” (do tác dụng quá liều của thuốc
cùng với nhân sâm gây ra), khiến bệnh nặng và phức tạp. Lúc này, chỉ một
va đập nhỏ cũng có thể gây tụ máu dưới da.
|
Nhân sâm được coi là thần |
2. Thuốc trị tâm
thần
Trong nhóm thuốc sử
dụng điều trị bệnh tâm thần, bạn cần đặc biệt cảnh giác với amitriptylin
(biệt dược là Elavil, điều trị chứng trầm cảm) và clozapin (biệt dược là
Clozaril, điều trị bệnh tâm thần phân liệt). Khi kết hợp với nhân sâm,
hai loại thuốc này có thể gây ra các biến chứng khó lường trên thần kinh.
Lý do là vì nhân sâm
làm ức chế một số enzyme chuyển hóa thuốc trong gan, khiến cho nồng độ
thuốc tăng cao trong máu, gây ra tình trạng quá liều, thậm chí là nhiễm
độc thuốc tâm thần. Điều này đồng nghĩa với việc tăng các tác dụng phụ
của thuốc, gây các biến chứng về thần kinh. Người bệnh có nguy cơ bị rối
loạn vận động kiểu như parkinson, tăng nguy cơ tử vong nếu như đang bị
teo não hoặc co giật. Bên cạnh đó là tác hại trên hệ thống tạo máu với
biến cố giảm số lượng bạch cầu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
3. Thuốc điều trị
tăng huyết áp
Sự kết hợp này sẽ gây
ra tình trạng vô hiệu hóa tác dụng của thuốc hạ áp. Trong khi người bệnh
phải sử dụng thuốc để hạ huyết áp thì nhân sâm lại làm tăng huyết áp của
bệnh nhân. Thực nghiệm cho thấy, sử dụng dịch chiết nhân sâm sẽ làm tăng
huyết áp, tim co bóp khỏe hơn và mạnh hơn. Huyết áp có thể đủ duy trì
cho người chạy khoảng 3 km mà tim mạch vẫn gần như bình thường, không
thấy mệt. Kiểm nghiệm trên thỏ cho thấy nhân sâm có tác dụng làm co mạch
ngoại vi của tai thỏ. Điều này sẽ xảy ra tương tự trên người, làm co
mạch hệ thống mạch ngoại vi và đẩy con số huyết áp tăng lên rất cao.
Dùng nhân sâm khi
đang uống thuốc hạ áp sẽ khiến điều trị trở nên vô dụng. Về lâu dài có
thể dẫn đến tăng huyết áp kịch phát và tăng huyết áp kháng trị ở bệnh
nhân.
|
|
4. Thuốc trị tiểu
đường
Nhân sâm tốt nhưng
không phải ai cũng có thể dùng, đặc biệt đối với bệnh nhân tiểu đường,
thường phải dùng thuốc kéo dài. Lý do là vì nhân sâm làm tăng chuyển hóa
đường, tăng khả năng xâm nhập đường vào trong tế bào và dự trữ đường
trong gan, vì thế có tác dụng hạ đường máu rất mạnh. Nếu chỉ sử dụng đơn
lẻ thì điều này dường như rất có lợi; nhưng khi kết hợp với các loại
thuốc có tác dụng làm hạ đường máu thì lại sinh ra tình trạng quá liều (tương
tự như sự kết hợp với thuốc chống đông máu).
Sự kết hợp sai lầm
này sẽ gây ra tụt dường huyết mức độ nặng và có thể gây ra ngất tại chỗ.
Biến chứng này thường xuất hiện sau khi dùng thuốc khoảng 1-2 giờ (thường
gặp nhất ở bệnh nhân tiêm insulin vào dưới da).