Một số thực phẩm được chúng ta ăn hằng
ngày lại nguy hiểm cho sức khỏe – không phải theo cách “ăn quá nhiều sẽ
có hại”, mặc dù nếu ăn quá nhiều bạn sẽ bị bệnh hoặc thậm chí bị chết –
mà là vì đa số chúng có chứa chất độc.
Các loại đỗ
Được xem là thực phẩm
tốt cho sức khỏe, các loại đỗ được dùng làm sa lát, thổi xôi và nấu chè.
Chúng cũng thường được ưa chuộng khi ăn kiêng, vì chứa nhiều chất dinh
dưỡng, bao gồm chất xơ, đạm, chất bột đường, folate, và sắt. Nhưng – như
một phần của cơ chế bảo vệ tự nhiên – các loại đỗ cũng chứa một lượng
lớn lectin – protein có vai trò như một loại thuốc trừ sâu bọ – ít nhất
là ở thực vật. Đối với người, điều này có nghĩa là nếu ăn quá nhiều đỗ
chúng ta có thể bị bệnh.
Ví dụ, đậu ván có
chứa độc chất phytohaemagglutinin, có thể gây buồn nôn và nôn dữ dội,
đau bụng, tiêu chảy trong vòng 3 tiếng. Trong khi việc đun sôi các loại
đỗ trong ít nhất 10 phút sẽ trung hòa độc tố, thì chế biến khi chưa sôi
sẽ khiến chúng càng độc. Để an toàn, có lẽ tốt nhất nên ăn đỗ đóng hộp
hơn là đỗ đóng gói.
Hạnh nhân
Thường được xem là
loại hạt vỏ cứng, song hạnh nhân thực sự là hạt, và nhiều loại hạnh nhân
sống thực ra lại không sống. Đó là vì hạnh nhân sống đắng có chứa cyanid
– một chất độc nổi tiếng. Trên thực tế, cyanid đã từng được mô tả là có
mùi “hạnh đắng”.
Việc nghiền, cắn,
nhai hoặc tác động vào hạnh nhân theo bất cứ cách nào cũng sẽ hoạt hóa
cyanid. Chỉ ăn 4 đến 5 hạt hạnh đắng cũng sẽ gây choáng váng, buồn nôn
và đau bụng, theo một nghiên cứu năm 1982 trên một phụ nữ 67 tuổi. Do
không biết tác dụng của hạnh đắng, bà đã ăn hơn 12 hạt và bị đau bụng dữ
dội trong 15 phút và ngã quị trong nhà tắm. Mặc dù được cứu sống, nhưng
đã có lúc bà tưởng như không qua khỏi.
Tuy hạnh đắng bị cấm
bán ở Mỹ – thay vào đó là hạnh ngọt an toàn hơn – song nhiều nước khác
không có quy định này. Có lẽ sẽ an toàn hơn nếu tránh ăn hạnh nhân ở
nước ngoài.
Táo, anh đào, đào
và mận
Cũng với lý do cyanid
– có lẽ tốt nhất là tránh ăn hạt của các loại táo, anh đào, đào, mận và
mơ. Giống như hạnh nhân, hột hay hạt của những quả này có chứa cyanid,
và chất độc này sẽ bị hoạt hóa khi hạt bị nghiền, nhai hoặc tác động
theo bất cứ cách nào.
Tuy nuốt nguyên một
hạt có thể không gây phản ứng gì, song nuốt nhiều thì có. Có vẻ như việc
ăn nguyên cả quả táo sẽ không tốt cho sức khỏe của bạn.
Đại hoàng
Đại hoàng là loại cây
được dùng phổ biến làm bánh, mứt, và sa lát. Tuy nhiên, những lá xanh ở
ngọn cây đại hoàng chứa đầy chất a xít oxalic và anthraquinone
glycosides. Tuy không gây chết người, những chất này vẫn gây ra một số
tác hại, như chóng mặt, rát miệng, đau dạ dày, trong những trường hợp
nặng có thể gây sỏi thận, co giật và hôn mê.
Tuy việc tránh ăn
phải lá rất dễ dàng – song cần để ý khi vứt bỏ chúng vì vật nuôi trong
nhà có thể ăn phải và ngộ độc.
Khoai tây
Cũng giống như đại
hoàng, khoai tây chiên là món khoái khẩu của nhiều người. Màu xanh trên
củ khoai tây và mầm khoai tây có chứa solanin, một chất “kịch độc” với
lượng nhỏ. Tuy khoai tây thông thường không có vấn đề gì, song cần bỏ đi
những củ có lớp vỏ màu xanh hoặc bị thối. Ảnh hưởng của solanin gồm mê
sảng, tiêu chảy, sốt và trong trường hợp nặng có thể gây ảo giác, tụt
thân nhiệt, sốc và liệt.
